Artık EYT yasası için çok az bir zaman kaldı. Emekli olmayı bekleyenler adım adım yapacakları işlemleri ve dikkat etmesi gereken hususları araştırıyor. Emekli başvuruları ve dilekçeleri için araştırmalar hız kazandı. İşte tüm merak edilenler haberimizde... Yaş sınırı olmadan prim gün ve yılını dolduran, 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan milyonlarca kişiye emeklilik hakkı veren yasa teklifi bugün Meclis'e sunuldu.
Yasa teklifi emeklilik sonrası çalışmaya devam edenlere sigorta prim teşviki, kamuya geçen sözleşmelilerin emekliliğinin de isteğe bağlı olmasını öngören maddeleri de içeriyor.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Sosyal Güvenlik Kurumu, emeklilik başvuru işlemlerinin hızlı ve hatasız tamamlanması için yoğun bir mesai yürütürken, EYT'liler için 10 kritik adım bulunuyor. Başvurular Şubat ayı itibariyle e-devlet üzerinden erişime açılacak, ilk emekli aylıkları da Mart ayında yatırılacak.
EYT'DE PRİM GÜNÜ NETLEŞTİ
EYT düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 öncesine emeklilik kapılarını açıyor. Emeklilik için yaş şartı tamamen kalktı. Prim günü ve sigortalılık süresi mevcut mevzuattaki gibi kalacak. Buna göre SSK'lı EYT'liler 5000-5975 gün arasında değişen şartlarda emekli olacak.
İŞTE EYT HESAPLAMA TABLOLARI
AK Parti'nin EYT kanun teklifini duyurması sonrası SSK'lılar için emeklilik tabloları netleşti. Buna göre SSK'lılar 1976'dan itibaren işe başlama tarihine göre 5.000 ila 5.975 gün arasında 75'er gün kademeli prim günü ile emekli olabilecek. SSK'da sigortalılık süresi kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıl olacak.
Bağ-Kur ve emekli sandığı kategorisinde ise kadınlarda 7.200 prim günü erkeklerde 9.000 prim günü geçerli olacak. Burada yine kadınlarda 20 erkeklerde ise 25 sigortalılık süresi şartı bulunuyor.
İşte SSK'lılar için yıl yıl prim şartları:
ERKEKLER (SSK)
İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü
09.09.1976 ve öncesi - 25 - 5000
09.09.1976-23.05.1979 - 25 - 5000
24.05.1979-23.11.1980 - 25 - 5000
24.11.1980-23.05.1982 - 25 - 5075
24.05.1982-23.11.1983 - 25 - 5150
24.11.1983-23.05.1985 - 25 - 5225
24.05.1985-23.11.1986 - 25 - 5300
24.11.1986-23.05.1988 - 25 - 5375
24.05.1988-23.11.1989 - 25 - 5450
24.11.1989-23.05.1991 - 25 - 5525
24.05.1991-23.11.1992 - 25 - 5600
24.11.1992-23.05.1994 - 25 - 5675
24.05.1994-23.11.1995 - 25 - 5750
24.11.1995-23.05.1997 - 25 - 5825
24.05.1997-23.11.1998 - 25 - 5900
24.11.1998-09.09.1999 - 25 - 5975
KADINLAR (SSK)
İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü
01.04.1981 ve öncesi - 20 - 5000
01.04.1981-08.09.1981 - 20 - 5000
09.09.1981-23.05.1984 - 20 - 5000
24.05.1984-23.05.1985 - 20 - 5000
24.05.1985-23.05.1986 - 20 - 5075
24.05.1986-23.05.1987 - 20 - 5150
24.05.1987-23.05.1988 - 20 - 5225
24.05.1988-23.05.1989 - 20 - 5300
24.05.1989-23.05.1990 - 20 - 5375
24.05.1990-23.05.1991 - 20 - 5450
24.05.1991-23.05.1992 - 20 - 5525
24.05.1992-23.05.1993 - 20 - 5600
24.05.1993-23.05.1994 - 20 - 5675
24.05.1994-23.05.1995 - 20 - 5750
24.05.1995-23.05.1996 - 20 - 5825
24.05.1996-23.05.1997 - 20 - 5900
24.05.1997-23.05.1998 - 20 - 5975
24.05.1998-23.05.1999 - 20 - 5975
24.05.1999-08.09.1999 - 20 - 5975
EYT'DE BU 3 ŞART EMEKLİ EDECEK
5 milyona yakın EYT'ye tabi vatandaş şartları tamam olduğu anda emekli olacak. Aşağıdaki şartları tamam olup sadece yaşa bekleyen EYT'li sayısı 2,25 milyonu geçti. Böylece prim günü ve sigortalık süresi tamam olmayan 2,5 milyon kişinin olduğu hesaplanıyor.
NOT: 8 Eylül 1999 öncesi 18 yaş altı emeklilik sigortası girişi olan vatandaşlar da EYT yasasına tabi olacak. Burada sadece kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıl olan sigortalılık süresi 18 yaşından itibaren hesaplanacak.
EMEKLİLİK ADIM ADIM GELECEK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı EYT çalışmasını bitirerek gerekli altyapıyı oluşturdu ve taslağı milletvekillerine iletti. EYT yasa tasarısı Meclis'e geldi ve AK Parti grubunda milletvekillerinin imza aşaması tamamlandı. Taslak Meclis Başkanlığı'na sunuldu ve artık Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nunda görüşülecek.
EYT taslağının Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda onaylanmasının ardından EYT yasası taslağı Meclis Genel Kurulu'nda oylanarak yasalaşacak ve Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasına sunulacak. EYT yasası Şubat ayı içerisinde Başkan Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Tüm bu aşamaların yaklaşık 2 hafta içerisinde tamamlanması bekleniyor.
EYT İÇİN ŞUBAT'TA YASA MART AYINDA MAAŞ
Şubat ayında Meclis'te oylanacak EYT yasasının yürürlüğe girmesi ile emeklilik için hak sahibi vatandaşlar ilk maaşlarını Mart ayı içerisinde alacak.
TÜM EMEKLİLERİN MAAŞLARI NASIL HESAPLANIYORSA EYT MAAŞI HESAPLAMASI DA ÖYLE OLACAK
Son günlerde bazı medya kuruluşlarında 'EYT'liler düşük zam alacak' şeklinde haberler gerçeği yansıtmıyor. EYT'lilerin maaşları da her SGK'lı gibi hesaplanacak. Düzenlemeyi bir kenara koyacak olursak her ay yaklaşık 40 bin kişi emekli oluyor. Bu kişilerin maaşları nasıl hesaplanıyorsa EYT'lilerin de emekli maaşları öyle hesaplanacak.
SGK'nın maaş hesaplama robotu ile hesaplama yapanlar bu ekranın refah payını görmemesi nedeniyle kafaları karıştı. Bu durum bazı medya organları tarafından çarpıtıldı.
'EYT DÜŞÜK MAAŞ ALACAK' YALANI ÇÜRÜDÜ
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "EYT ile emekli olacakların maaş zamlarına mevcut emeklilerin aksine yüzde 30 değil de yüzde 18 civarı bir zam yapıldığı iddiası da gerçeği yansıtmamaktadır. Böyle bir şey olması mümkün mü? Yok tabii ki. Emeklilerimizin elde ettiği tüm kazanımlar onlar için de geçerli. Hesaplamalarda hiçbir farklılık yoktur. Bu söylentilere kimse inanmasın. Devlet emekliler arasında ayrım yapmaz. Biz sosyal devletiz." diye konuştu.
EYT MAAŞ HESABINDA 3 DÖNEM DİKKATE ALINACAK
1999 yılı öncesi,
1999 yılı - 2008 arası ve
2008'den sonraki dönem olmak üzere
3 ayrı hesaplama söz konusu olacak.
Bu 3 dönemdeki hesaplar yapılıp birleştirilerek emeklinin maaşı ortaya çıkacak. Kısacası emekli maaşı hesaplaması yapılırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak.
Kişilerin çalıştıkları yıllar,
aylık kazançları, çalışma süreleri,
yaş beklerken ödenen fazla primler ve
işe ara verip vermemiş olmaları
emekli maaşı hesaplanırken ödenecek tutarı ortaya çıkaracak.
Matematiksel olarak maaş hesaplanırken ilk olarak 1999 öncesindeki gün ve kazançlar dikkate alınacak ve aylık bağlama oranı ile çarpılacak. Burada çıkan rakam bugüne güncellenecek. Daha sonra 1999 ile 2008 arasındaki dönem için de yine aylık bağlama oranı ve yeni güncelleme katsayıları kullanılacak.
Burada büyüme oranı devreye giriyor. 2008 sonrası için ise yine farklı bir aylık bağlama oranı ve büyüme hızının yüzde 30'u alınacak. Bir önceki yılın enflasyon oranı da maaş hesaplamasında ve güncellemesinde kullanılacak. Böylece bu 3 hesap toplanarak emekli maaşı oluşturulacak.
KİMLER YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALACAK?
EYT'ye tabi olanlar da temelde bütün emekliliğe hak kazanmışlar gibi prim gün sayısının çok olmasına bağlı olarak değil SGK'ya bildirilen prime esas kazanca göre maaş alacak. Yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli maaşı alacak.
Bütün çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise daha düşük maaş alacak. Burada üç ayrı hesaplama yapıldığı için tüm kazançlar önem kazanıyor. Yani son yıllar değil ilk çalışma hayatınızdan bu güne kadar tüm kazançlarınıza bakılıyor.
Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı Aylık Bağlama Oranları ve güncelleme katsayılarıyla nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI 5.500 TL OLDU
EYT'lilerin en çok merak ettiği konuların başında 2023 emekli zammı ve en düşük emekli maaşı düzenlemesiydi. Ocak 2023 emekli ve memur zammı yüzde 30 olarak yasalaştı. En düşük emekli maaşı ise Ocak-Temmuz dönemi için 5.500 TL olarak belirlendi. Böylece EYT yasası ile emekli olacakların alacağı en düşük maaş 5.500 TL oldu.